Hiện nay, ở nước ta tình trạng xả rác bừa bãi đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại tại nhiều địa phương, đặc biệt là ở các khu vực thành phố đông dân và các địa điểm công cộng. Hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến mỹ quan mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường và sức khỏe mọi người. Đối với học sinh việc khắc phục tình trạng xả rác bừa bãi ở trường học là một nhiệm vụ quan trọng để tạo nên môi trường học tập sạch đẹp, thân thiện và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về "xả rác bừa bãi là gì?", thực trạng hiện nay, nguyên nhân, hậu quả và các biện pháp hạn chế tình trạng này.

Xả rác bừa bãi là gì? Thực trạng tình hình xả rác bừa bãi hiện nay

Xả rác bừa bãi tiếng Anh là gì? Xả rác bừa bãi trong tiếng Anh là "littering." Đây là hành vi vứt bỏ rác thải trái nơi quy định, gây ô nhiễm môi trường và gây tác động xấu đến sức khỏe cộng đồng. Rác thải có thể bao gồm rác thải sinh hoạt, bao bì nhựa, giấy, túi nilon, chai lọ, và nhiều loại rác thải khác. Hành vi này thường diễn ra tại các khu vực công cộng như đường phố, công viên, bãi biển, và khu dân cư.

Hiện nay, tình trạng xả rác bừa bãi diễn ra phổ biến và nghiêm trọng tại nhiều nơi trên cả nước. Ở các thành phố như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng. Các khu vực công cộng như công viên, khu vui chơi, bãi biển, và các điểm du lịch thường xuyên bị rác thải bao phủ, gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Tại các khu vực nông thôn, việc quản lý rác thải còn hạn chế, dẫn đến tình trạng xả rác bừa bãi ở ven đường, kênh rạch, và cánh đồng. Rác thải từ hoạt động nông nghiệp như túi nilon, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật cũng thường bị vứt bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường. Mặc dù đã có nhiều biện pháp tuyên truyền và xử phạt, nhưng tình trạng này vẫn chưa được cải thiện đáng kể.

Nguyên nhân của hành vi xả rác bừa bãi

Môi trường đang là vấn đề được quan tâm hàng đầu bởi xã hội ngày càng phát triển. Xả rác bừa bãi ở nước ta là một vấn đề phức tạp gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hành vi xả rác bừa bãi, bao gồm:

• Thiếu ý thức và kiến thức về bảo vệ môi trường: Nhiều người không nhận thức được tác hại của việc xả rác bừa bãi. Không được giáo dục đầy đủ về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường.
• Thiếu cơ sở vật chất: Không có đủ thùng rác hoặc thùng rác được đặt không đúng chỗ, không thuận tiện cho người dân sử dụng. Hệ thống thu gom rác hiệu quả khiến người dân gặp khó khăn trong việc bỏ rác đúng nơi quy định.
• Thói quen và hành vi cá nhân: Một số người có thói quen xả rác bừa bãi và không thấy cần thiết phải thay đổi. Không muốn đi xa để tìm thùng rác hoặc không muốn giữ rác cho đến khi tìm thấy nơi vứt rác đúng chỗ.
• Thiếu chế tài xử phạt nghiêm minh: Các biện pháp xử phạt chưa đủ mạnh để răn đe hành vi xả rác bừa bãi. Thiếu sự giám sát và thực thi các quy định về vệ sinh môi trường.
• Thiếu sự tham gia và trách nhiệm của cộng đồng: Không tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Mọi người không cảm thấy trách nhiệm cá nhân trong việc giữ gìn vệ sinh chung.

Xả rác bừa bãi để lại hậu quả gì?

Những nguyên nhân trên của việc xả rác bừa bãi gây ra nhiều hậu quả đặt biệt nghiêm trọng có thể bạn chưa biết bao gồm:

• Ô nhiễm môi trường: Rác thải không được xử lý đúng cách gây ô nhiễm đất, nước và không khí, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và sức khỏe con người.
• Mất mỹ quan đô thị: Rác thải bừa bãi làm xấu đi hình ảnh của các khu vực công cộng như công viên, đường phố, bãi biển và khu dân cư. Các điểm du lịch bị ô nhiễm bởi rác thải sẽ mất đi sự hấp dẫn, ảnh hưởng đến ngành du lịch và kinh tế địa phương.
• Nguy cơ bệnh tật:Rác thải là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, ruồi, muỗi và chuột phát triển, lây lan các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, dịch tả, và các bệnh về da. Rác thải chứa nhiều chất độc hại có thể ngấm vào nguồn nước hoặc thức ăn, gây ngộ độc cho con người và động vật.
• Gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước: Rác thải bừa bãi có thể gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước, dẫn đến ngập úng và các vấn đề về vệ sinh.
• Tác động tiêu cực đến hệ sinh thái: Rác thải làm ô nhiễm môi trường sống của động vật và thực vật, dẫn đến suy giảm đa dạng sinh học. Động vật có thể ăn nhầm hoặc bị mắc kẹt trong rác thải, dẫn đến chết chóc và suy giảm số lượng các loài.

Hạn chế tình trạng xả rác bừa bãi ở trường học 

Hạn chế tình trạng xả rác bừa bãi ở trường học là một nhiệm vụ quan trọng để tạo nên môi trường học tập sạch đẹp, thân thiện và nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường cho học sinh. Cần thực hiện những biện pháp sau để góp phần xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp

• Giáo dục và tuyên truyền: Nâng cao nhận thức của học sinh và cộng đồng về tác hại của việc xả rác bừa bãi và tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh môi trường. Treo các áp phích, bảng thông báo tại các khu vực công cộng trong trường để nhắc nhở học sinh về việc bỏ rác đúng nơi quy định. 
• Cung cấp cơ sở vật chất: Cung cấp đủ thùng rác ở các khu vực như lớp học, sân trường, căn tin và nhà vệ sinh để học sinh có thể tiện lợi bỏ rác đúng nơi quy định. Cung cấp các thùng rác phân loại và hướng dẫn học sinh cách phân loại rác thải ngay từ nguồn.
• Tổ chức các hoạt động cộng đồng: Tổ chức các ngày hội vệ sinh môi trường, huy động sự tham gia của toàn thể công chúng và học sinh. Thành lập các câu lạc bộ, nhóm tình nguyện về bảo vệ môi trường và để thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền và dọn vệ sinh.
• Áp dụng các biện pháp khuyến khích và xử phạt: Khen thưởng những cá nhân, tổ chức có ý thức tốt.  Áp dụng các biện pháp xử phạt đối với những học sinh có hành vi xả rác bừa bãi để răn đe và nâng cao ý thức chấp hành.

Hành vi xả rác bừa bãi nơi công cộng bị xử phạt như thế nào?

Ở Việt Nam, việc xả rác bừa bãi nơi công cộng bị xử phạt theo Nghị định số 45/2022/NĐ-CP ngày 07 tháng 07 năm 2022 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong việc bảo vệ môi trường. Dưới đây là các mức xử phạt cụ thể cho hành vi xả rác bừa bãi nơi công cộng:

Phạt tiền tùy theo mức độ vi phạm và tái vi phạm

• Hành vi vứt, thải, bỏ đầu tàn thuốc lá không đúng nơi quy định trong tòa nhà các khu chung cư, thương mại, cơ sở dịch vụ hoặc nơi công cộng: Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
• Đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định trong khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc các nơi công cộng: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.
• Vứt, thải, bỏ rác thải rắn thông thường không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng.
• Vứt, thải, bỏ chất thải nguy hại không đúng nơi quy định: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.

Đối với những trường hợp tái phạm, mức phạt có thể tăng lên và kèm theo các biện pháp xử lý bổ sung để tăng cường răn đe và giáo dục.

Tổng kết

Tình trạng xả rác bừa bãi hiện nay đang là một vấn đề nhức nhối, gây ra nhiều hậu quả tiêu cực đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng. Để giải quyết vấn đề này, cần sự chung tay của toàn cộng đồng, từ việc nâng cao ý thức, cải thiện cơ sở vật chất, đến việc áp dụng các biện pháp xử phạt và khuyến khích tái chế. Xử phạt, răn đe nghiêm minh những tình trạng vứt rác bừa bãi. Chỉ khi tất cả chúng ta cùng hành động, môi trường sống của chúng ta mới trở nên trong lành và sạch đẹp hơn. Bài viết này đã cho chúng ta biết rõ về vấn đề “xả rác bừa bãi là gì?”. 

Thông tin liên hệ